We schreven eerder een blog over ‘De ernst van RLS vaststellen’. Deze keer nog wat meer uitgebreide informatie.
We spreken van ernstige, klinisch significante RLS wanneer:
- Symptomen van grote invloed zijn op je sociale leven, werk of scholing
- Er sprake is van beïnvloeding van slaap en een verandering in je energie, gedrag, cognitie en stemming
Hierbij spelen de volgende factoren ook een rol: geslacht, leeftijd (bij aanvang van RLS), beloop van de aandoening, slaapproblemen, mate van pijn versus onaangenaam gevoel, lichaamsdelen waar de klachten optreden, dagelijks patroon van de symptomen en activiteitsniveau, voorgeschiedenis van zwangerschappen en voorgeschiedenis ijzergebrek.
Bij 75% van de RLS patiënten die bij de dokter komen is slaap de reden om hulp te zoeken. Bij 50% van alle patiënten zijn de symptomen pijnlijk, en dus niet alleen onaangenaam, waarbij het voornamelijk gaat over een zeurende en niet stekende pijn. Hierbij is onderscheid van zenuwpijn, die tintelend/brandend is, van belang.
Om de diagnose, ernst en het verloop vast te stellen is nauwkeurigheid van belang. Houd goed bij:
- Waar de klachten zitten
- Welke tijdstippen de klachten beginnen
- Hoe lang de klachten duren
- En wat jouw activiteitenpatroon is gedurende de klachten
De oorzaak van RLS
De precieze oorzaak van RLS is nog steeds niet bekend. Onderzoek richt zich nu voornamelijk op erfelijkheid en op ijzertekort. Bepaalde medicijnen kunnen RLS veroorzaken:
- Anti-allergica (antihistaminica)
- Anti-misselijkheidsmiddelen
- Tricyclische antidepressiva
- Serotonergic reuptake inhibitors (SSRIs)
En onderliggende ziektes/condities spelen een rol: nierfalen, ijzertekort, neuropathie, myelopathie, zwangerschap, multiple sclerosis.
De behandeling van RLS
Allereerst moet gekeken worden naar RLS uitlokkende factoren. Daartoe moeten geassocieerde aandoeningen optimaal behandeld worden:
- ijzer gebrek: ferritine < 75 µg/l
- (Zwangerschap)
- Nierfalen
En moet uitlokkende medicatie gestopt worden:
- Anti-depressiva
- Anti-misselijkheid middelen
- Anti-allergie middelen
- Calcium kanaal blokkers
Bij laag ferritine geeft men ijzertabletten met vit C, en is het streven om een serum-ferritine boven 100ug/ L te bereiken. 3-4 maanden na de start van de ijzersuppletie dient de ijzerstatus gecontroleerd te worden. In bepaalde gevallen, en als een snelle oplossing nodig is, wordt een ijzertransfusie gegeven.
Medicijnen voor RLS zijn de z.g. alpha-2-delta liganden (pregabaline, gabapentin) en de dopamine agonisten (ropinirol, pramipexol en rotigotine).
Augmentatie
Van augmentatie is sprake als de ernst van de symptomen toeneemt, als dat niet wordt veroorzaakt door andere factoren, en wanneer er een eerder een primair positieve reactie op de dopaminerge therapie was.
Zo’n 8% van alle patiënten ontwikkelt augmentatie in de eerste 8 jaar van behandeling met dopamine agonisten. Factoren die het risico op augmentatie beïnvloeden zijn: de frequentie van RLS, de ernst van RLS, astma, oudere leeftijd en de duur van de dopaminerge medicatie. Gedacht wordt dat een verband bestaat met een laag ferritine. Voor nieuwe RLS patiënten geldt daarom nu:
- Voorkom dagelijks en langdurige levodopa behandeling
- Houd de dopaminerge belasting zo laag mogelijk
- Ferritine bepalen en suppleren wanneer deze lager is dan 75 µg/L.
Ook kan worden overwogen van een dopaminerg middel te switchen naar een alpha-2-delta ligand.
Lid worden
In dit artikel staan meerdere medicijnen benoemd. Bespreek de medicatie en dosering daarvan altijd met jouw arts. Wil je vaker dit soort artikelen lezen? Ondersteun de Stichting voor € 25,- per jaar en word lid!