Ben je iemand die vermoedelijk last heeft van RLS? Maak dan een afspraak met de huisarts, zodat deze een diagnose kan stellen. Om zo goed mogelijk voorbereid te zijn op de afspraak met de huisarts, staan in deze blog een aantal tips. De tips helpen je om sneller antwoord te krijgen op de vraag of je last hebt van rusteloze benen. Houd er wel rekening mee dat de huisarts je waarschijnlijk doorverwijst naar een slaaparts of neuroloog voor meer onderzoeken.
1. Verzamel genoeg informatie voorafgaand aan de afspraak
Tijdens de afspraak met de huisarts komt het vaak voor dat mensen vergeten een aantal symptomen te benoemen of vragen te stellen. Schrijf daarom voorafgaand aan de afspraak alle informatie op die je wilt geven én krijgen. Waar de huisarts hoe dan ook naar gaat vragen, is jouw slaappatroon. Je kunt daarvoor een slaapdagboek bijhouden of vragen wat jouw partner – als je die hebt – opvalt tijdens de nacht. Wanneer je in het bezit bent van een smartwatch of een vergelijkbaar apparaat, is je slaappatroon erg makkelijk te monitoren. Een smartphone en een app gebruiken is dus ook een alternatief, maar dat is wel minder nauwkeuring.
2. Houd een slaaplogboek bij
Begin één tot twee weken voor je doktersafspraak met het bijhouden van je slaap. Verwerk in het logboek het volgende:
• Hoe vaak per nacht word ik wakker?
• Hoe makkelijk val ik in slaap?
• Hoeveel uur per nacht slaap ik?
• Heb ik dingen nodig om te kunnen slapen, zoals voeten hoger leggen, water drinken, strekken of rondlopen?
3. Denk na over alle symptomen
Houd één tot twee weken voor je afspraak met de huisarts bij welke symptomen je allemaal ervaart. Ook is belangrijk om bij te houden hoe laat op de dag je last hebt van deze symptomen. Symptomen van RLS zijn:
• Een pijnlijke, kloppend, kruipend of jeukend gevoel in je benen (of soms armen)
• Trillende of schokkende bewegingen
• Een constante bewegingsdrang
4. Wat triggert jouw klachten?
Wat zijn jouw triggers? Zijn er bepaalde dingen waardoor je symptomen beginnen of verergeren? Als je dit (nog) niet weet, schrijf dan op wat je eet, drinkt of welke vrij verkrijgbare medicijnen je gebruikt. Noteer ook of je patronen opmerkt. Veel voorkomende triggers voor mensen met RLS zijn:
• Spanning
• Alcohol
• Cafeïne
• Intensieve sporten
• Slaapgebrek
• Zelfzorggeneesmiddelen
• Bepaalde voedingsmiddelen, zoals suiker of zuivelproducten
5. Schrijf al jouw vragen op
Denk van te voren goed na over alle vragen die je hebt. De kans is groot dat je er op dat moment een aantal vergeet. Wat helpt is om een familielid of vriend/vriendin mee te nemen die meeluistert en vragen stelt. Ook helpt het om een lijstje op te stellen. Vragen die veel mensen hebben zijn:
• Is RLS de juiste diagnose voor mijn symptomen? Kan iets anders deze symptomen verklaren?
• Welke behandelingen zijn misschien geschikt voor mij?
• Welke medicijnen of apparaten worden gebruikt om RLS te behandelen? Wat zijn de bijwerkingen?
• Zijn er behandelingen die ik moet vermijden vanwege andere gezondheidsproblemen die ik heb?
Je mag jouw arts ook vragen of je het gesprek mag opnemen, om het gesprek op een later moment terug te luisteren.
6. Tijdens de afspraak
Tijdens de afspraak voert jouw huisarts waarschijnlijk een lichamelijk onderzoek uit. Ook stelt hij/zij vragen over jouw symptomen en de familiegeschiedenis. Dit helpt om andere diagnoses uit te sluiten die RLS kunnen nabootsen, zoals bloedarmoede, krampen in de benen, aderziekte, artritis, problemen met de bloedsomloop, zenuwbeschadiging en rug- of ruggengraatbeschadiging.
Hoe meer details je voorafgaand aan het gesprek hebt voorbereid, hoe beter de arts in staat is om een diagnose te stellen. Vragen die de arts stelt gaan over hoe je symptomen beginnen, waardoor ze beter of slechter worden, hoe lang ze duren en hoe ze jouw leven op het werk, op school of in je relaties beïnvloeden.
7. De diagnose stellen
Desgewenst stelt de arts de diagnose door observatie met meetapparatuur. Bij ernstige gevallen doet de arts vaak een z.g. slaaponderzoek, waarbij de hersenactiviteit tijdens jouw slaap wordt gemeten. Hierdoor kan de arts de mogelijke oorzaak en ernst van jouw slaapstoornis vaststellen. Een andere mogelijkheid voor het vaststellen van de diagnose is een bloedafname, waarbij het ijzerniveau wordt gecontroleerd.
Meer informatie?
Wil je liever meer informatie voor je een afspraak maakt bij de huisarts? Neem dan contact op met een ervaringsdeskundige van de stichting RLS via ervaringsdeskundige@stichting-restless-legs.nl of 0900- 7574636 (werkdagen 19:00-20:00, extra kosten: 1 cent per minuut).
Adapted from “Tips for Talking With Your Doctor About RLS,” by Editorial Team, 2020 (https://restlesslegssyndrome.sleep-disorders.net/living/tips-first-doctor-visit/). Copyright [2020] by Health Union, LLC. Adapted with permission.